Wat maakt alcohol verslavend?
Om te begrijpen wat alcohol verslavend maakt, is het goed om bij enkele factoren eerst even stil te staan.
Alcohol is in de eerste plaats een verdovingsmiddel. Heel veel mensen gebruiken alcohol om angst, emotie, pijn, of andere moeilijkheden tijdelijk niet onder ogen te moeten zien. dat maakt het meteen ook zo verslavend. Want wanneer die emotie of dat gevoel opduikt, weten we dat er een middel is om naar te grijpen als we het moeilijk hebben. En zo keren we er keer op keer naar terug.
Daarnaast neemt alcohol remmingen weg. Het maakt endorfines vrij in onze hersenen waardoor we plezanter, losser, of grappiger uit de hoek kunnen komen. En dat gevoel is een gevoel dat verslavend werkt. Want we gaan snel leunen op een middel dat ons schijnbaar méér laat doen. We gebruiken het misschien om makkelijker iemand te benaderen in een café of een club. Of om meer moed te hebben voor een belangrijke gebeurtenis. Of als opkikkertje om ons even op scherp te zetten.
De verslaving wordt ook in de hand gewerkt door groepsdruk. Want drinken is een sociaal gegeven: dat glaasje drinken hoort er nu eenmaal bij. We onderschatten vaak die groepsdruk en hoe die inwerkt op de verslaving. Want het blijft heel moeilijk om dwars te liggen in een groep, om nee te zeggen tegen dat glas wijn, of om op een receptie toch de alcohol af te wijzen.
Wie heel vaak drinkt zal in het finale stadium een bijzonder sterke lichamelijke afhankelijkheid van alcohol ontwikkelen. Hierbij functioneer je niet meer zonder naar een fles te grijpen. Dat eindstadium vraagt professionele hulp, bijvoordbeeld in een ontwenningskliniek.
Welke dranken zijn het meest verslavend?
Strikt genomen is er niet een bepaald type drank dat meer of minder verslavend is. De manier waarop we beginnen met alcohol en het proces waaraan we geleidelijk wennen aan de smaak is dat wel. En dat zit ook op een heel interessante manier in elkaar.
Denk maar aan de eerste keer toen je je lippen aan een pintje of een bierglas zette. Misschien toen je nog heel jong was aan de tafel bij mama en papa. Stiekem even proeven! De kans is heel groot dat je de smaak niet lekker vond. Heb je trouwens al eens je neus boven een sterk glas whisky gezet? Misschien vind je de geur, en zeker de smaak, heel erg indringend. Sommige mensen trekken hun gezicht zelfs fysiek terug: je kunt het bijna een natuurlijke reactie kunnen noemen. Waarom keren we dan toch terug naar die smaak?
Vaak is het zo dat we gewend raken aan de smaak van alcohol omdat we die van jongs af aan niet puur te drinken krijgen. Als we jong waren en op café of in een club zaten, hebben we ongetwijfeld al eens een gemixte drank voorgeschoteld gekregen. En daar zit doorgaans maar een bodempje drank in, Denk maar aan Bacardi, whisky of vodka: die worden allemaal aangelengd met iets zoets. Van cola tot en met Red Bull. En de totaliteit smaakt heel zoet en gaat vlot binnen. Zo gaan we geleidelijk aan wennen aan de drank die we in die mixers terugvinden. Want de zoete smaak camoufleert natuurlijk de alcohol, maar beetje bij beetje gaan we wennen aan dat residu van drank.
Verschillende dranken hebben natuurlijk verschillende percentages alcohol. Zo schommelt een reguliere pils rond de 4 à 5%, gaan bepaalde streekbieren hoger, en wijn zal rond de 13- 14% schommelen. Bij sterke dranken starten we rond de 20% maar soms gaan we naar de 40% en zelfs de 60% alcohol. Vaak zien we in de praktijk dat bier of wijn een opstap is naar sterke drank. Als de gewenning te groot is, dan zoeken drinkers soms naar iets “straffer”.
Maar aan het einde van de rit maakt het type drank niet zo heel veel uit. Of het nu een pils is of een bodem rum, waar we geleidelijk aan wennen is het effect en de invloed die alcohol op ons lichaam heeft.
